Setiap kali menjelang Aidilfitri, satu perkara yang pasti dinanti oleh kanak-kanak ialah duit raya. Sampul berwarna-warni yang berisi wang sering menjadi simbol kegembiraan musim perayaan. Namun, dalam suasana ekonomi yang mencabar, ramai yang mula tertanya-tanya, adakah duit raya masih tradisi yang patut diteruskan, atau sudah menjadi beban kewangan kepada pemberi?
Tradisi yang Telah Berakar Umbi
Duit raya telah menjadi budaya yang diamalkan sejak puluhan tahun lalu di Malaysia. Ia bukan sekadar pemberian, tetapi simbol kasih sayang, berkongsi rezeki dan tanda ingatan kepada keluarga dan saudara-mara. Tradisi ini juga menjadi antara cara orang dewasa menunjukkan penghargaan kepada kanak-kanak dan orang muda dalam keluarga.
Kos Sara Hidup Semakin Tinggi
Realitinya, ramai rakyat kini berhadapan dengan tekanan kewangan. Berdasarkan laporan Jabatan Perangkaan Malaysia (DOSM) pada tahun 2023, lebih 40% isi rumah di Malaysia berpendapatan kurang daripada RM5,000 sebulan. Dalam keadaan ini, ramai yang perlu berjimat cermat, termasuk ketika menyambut Aidilfitri.
Jika seseorang mempunyai 20 orang anak saudara, dan ingin memberikan RM10 seorang, itu sudah mencecah RM200. Belum termasuk pemberian kepada jiran, anak tetamu dan rakan sekerja. Tidak hairanlah ada yang terpaksa mengehadkan jumlah atau bahkan terpaksa berhutang untuk ‘nampak mampu’.
Tekanan Sosial dan Tanggapan Masyarakat
Salah satu cabaran utama ialah tekanan sosial. Ada yang merasakan mereka perlu memberi jumlah besar supaya tidak dipandang rendah. Malah, di media sosial, sesetengah ibu bapa berkongsi jumlah duit raya yang anak mereka terima, secara tidak langsung mencetuskan budaya perbandingan dan rasa tidak cukup.
Kajian oleh RinggitPlus pada tahun 2023 mendapati bahawa 53% rakyat Malaysia mengaku mengalami tekanan kewangan setiap kali musim perayaan. Ini termasuk perbelanjaan baju baharu, makanan, balik kampung dan juga duit raya.
Penerima Juga Perlu Diajarkan Nilai Wang
Ramai kanak-kanak hari ini lebih menghargai jumlah daripada maksud sebenar pemberian. Ada yang tanpa segan menolak jika menerima RM1, dan ada juga yang terus membuka sampul di hadapan pemberi. Ini menunjukkan betapa pentingnya pendidikan awal tentang adab menerima dan nilai kesyukuran.
Ibu bapa perlu memainkan peranan untuk menerangkan kepada anak bahawa duit raya ialah rezeki, sedikit atau banyak, ia patut dihargai. Malah, ini juga peluang untuk mengajar asas pengurusan wang seperti menabung dan berbelanja secara berhemah.
Alternatif Lebih Bermakna
Sesetengah keluarga kini mula mengambil pendekatan berbeza. Ada yang memberi cenderahati kecil seperti buku, alat tulis, atau makanan ringan sebagai ganti kepada duit raya. Ini bukan sahaja mengurangkan tekanan kewangan, tetapi juga lebih bermakna, terutama kepada kanak-kanak.
Selain itu, tidak salah jika kita menghadkan jumlah atau hanya memberi kepada anak kecil dan golongan yang benar-benar memerlukan. Pemberian seharusnya berpandukan kemampuan, bukan tekanan.
Duit raya adalah satu tradisi yang indah dan penuh nilai, tetapi ia tidak wajar menjadi beban. Sama ada kita memberi RM1 atau RM50, yang penting ialah keikhlasan. Dalam suasana ekonomi hari ini, masyarakat perlu lebih realistik dan saling memahami.
Aidilfitri sepatutnya menjadi masa untuk mengeratkan silaturahim, bukan masa untuk bersaing dalam pemberian. Kita harus kembali kepada tujuan asal iaitu menyambut Syawal dengan kesyukuran, bukan tekanan.
